حافظیه

با توجه به حالت این آرامگاه می توانید بفهمید که همانند کلاه درویشان است
آرامگاه حافظ در شمال شهر شیراز، پایین‌تر از دروازه قرآن، در یکی از قبرستان‌های معروف شیراز به نام خاک مصلی قرار دارد و مساحت آن ۱۹۱۱۶ متر مربع است. ۶۵ سال پس از درگذشت حافظ، در سال ۸۵۶ هجری قمری (برابر ۱۴۵۲ میلادی)، شمس‌الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار ساختمانی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این ساختمان، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن‌آباد پر می‌شد. این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری و در زمان حکومت شاه عباس صفوی، و دیگر بار ۳۵۰ سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد. در سال ۱۱۸۷ هجری قمری، کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود،شامل تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن ساخت و بر مزارش سنگ مرمری نهاد که امروز نیز باقی است.
گنبد مقبره خافظ

پس از در گذشت حافظ، گنبدی بر آرامگاه وی افراشته شد که در جلوی آن حوضی بزرگ قرار داشت که از آب رکنی پر می‌گشت. در سال ۱۱۸۹ ه.ق کریم‌خان زند بر مقبرهٔ حافظ عمارتی زیبا بنا کرد، که مشتمل بر تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن بود و بر قبر حافظ سنگی مرمرین نهاده شد که هنوز موجود است.

آرامگاه حافظیه درمجموع ۲۰۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و دارای چهار در است. در سمت شرقی صحن، دیواری بلند است که پشت آن آرامگاه‌های خصوصی خانوادهٔ فربد و آرامگاه معدل (محل کنونی دفتر انجمن دوستداران حافظ) واقع شده‌است. بر پیشانی این دیوار غزل زیر نقش بسته‌است:
مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو یادم از کشتهٔ خویش آمد و هنگام درو

دو غزل از حافظ بر آن نوشته شده‌است که مطلع آن دو غزل چنین است:
مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از دام جهان برخیزم

و:
ای دل! غلام شاه جهان باش و شاه باش پیوسته در حمایت لطف اله باش
مقبره حافظ. تصویر سال ۱۳۰۵ خورشیدی

بعد از عمارتی که کریم خان زند بر مقبره حافظ ساخت، در طول یکصد و شصت سال بی مهری قاجار بر این گور، و با وجود تعمیرات متعددی که به وسیله اشخاص خیرخواه انجام گرفت، آرامگاه به کلی تخریب شد و تنها حصاری توسط افراد خیر به دور آن کشیده شد. در سال ۱۳۱۵ به کوشش علی اصغر حکمت بنای کنونی با بهره‌گیری از عناصر معماری روزگار کریم خان زند و یادمانهای حافظیه توسط آندره گدار فرانسوی طراحی شد و به اجرا در آمد.

در جوار آرامگاه حافظ، عرفا و شعرای نامداری به خاک سپرده شده‌اند.
بر سر تربت ما، چون گذری همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود