الرئيسية
نام علمي: Chrysomela decemlineata
نام عمومي:Colorado Potato beetle
اين آفت بومي کشور آمريکا مي باشد و سالها قبل در شيب شرقي سلسله جبال راکي Rocky روي گياه بومي buffalo-fur با نام علمي Solanum rostratum زندگي مي کرده است. ولي از سال ???? به بعد که زراعت سيب زميني در آمريکا رواج يافت آفت سيب زميني گرديد و سوسک تمايلي به تغذيه و تخمريزي روي گياه هرز ميزبان نشان نداد. در سال ???? همراه با غده هاي آلوده به اروپا آورده شد. سپس در سال ???? در شهر بردو فرانسه حالت طغياني به خود گرفت و بعد از چندين سال قسمتهاي زيادي از اروپاي مرکزي و شرق اروپا را مورد تهاجم قرار داد. در ايران سوسک کلرادو براي اولين بار در شهرستان ارديبل در سال ???? گزارش گرديد. در آن سال زراعتهاي سيب زميني در سطح ? هزار هکتار سمپاشي شد. سوسک کلرادو طالب آب و هواي معتدل و زمستان سرد است.
حرارت بالاتر از ?/?? درجه سانتي گراد براي نشو و نماي سوسک مؤثر شناخته شده است. تخم در حرارت کمتر از ?? درجه سانتيگراد تفريخ نمي شود و حرارت بالاتر از ?? درجه سانتي گراد تخم و لاروها را مي کشد و سوسکها براي فرار از گرما به داخل خاک پناهنده مي شوند. اين آفت علاوه بر سيب زميني روي گوجه فرنگي، بادمجان، توتون، فلفل فرنگي و عده زيادي از گياهان هرز مي تواند تغذيه کند.
? زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره کامل در داخل خاک و در اعماق مختلف آن سپري مي کند. در اوايل بهار که حرارت خاک در بستر سوسک به حدود ?? درجه سانتي گراد رسيد از محلهاي زمستان گذران خارج و شروع به فعاليت مي کند. در شهرستان اردبيل خروج سوسکهاي زمستانه معمولاً از اواخر فروردين تا اوايل ارديبهشت ماه مي باشد.
سوسکها در ابتداي خروج ?-? روز در سطح خاک استراحت کرده سپس در هواي گرم و آفتابي شروع به فعاليت و پرواز مي کنند. حشرات کامل بعد از يک تغذيه کافي از جوانه ها و برگها که معمولاً چند روز طول مي کشد در ساعات گرم و آفتابي روز به جفت گيري پرداخته،سپس حشره ماده تخمهاي خود را در دستجات ??-?? تائي در سطح زيرين برگها قرار مي دهد. يک سوسک زمستانه ممکن است تا ???? عدد نيز تخم بگذارد. تخمها در حرارت ??-?? درجه سانتي گراد طي ?-? روز و در حرارت پائين تر طي 3-2 هفته تفريخ مي شوند و در حرارت بالاتر از 35 درجه خشک شده و نازا مي شوند. اين حشره داراي 4 سن لاروي است و تا ابتداي شفيره شدن 4 نوبت پوست عوض مي کند. دورة لاروي حدود 15روز طول کشيده و سپس لارو در داخل خاک در گهوارة گلي و در عمق 10-3سانتي متري تبديل به شفيره مي شود. شفيرگي حدود20روز به طول مي انجامد. نسل اول اين آفت حدود 15 روز به طول مي انجامد. در اردبيل سوسکهاي نسل اول از دهة اول تير ماه به بعد از شفيره خارج و در ساعات گرم روز به تدريج در خاک ديده مي شوند. قسمت عمده اي از جمعيت سوسکهاي نسل اول به زير خاک رفته و در عمق 25-10 سانتي متري يا بيشتر، دورة استراحت دراز مدت 3-1ساله را مي گذرانند.
اما عده اي نيز به دورة استراحت نرفته و در سطح زراعت باقي مانده، جفت گيري و تخم ريزي مي نمايند و نسل دوم آفت را مي سازند. طرز تغذيه و رشد و نمو افراد نسل دوم مشابه با نسل اول آفت مي باشد و حشرات کامل در اواخر تابستان و اوايل پائيز به دياپوز رفته و همان گونه زمستان را در درون خاک سپري مي کنند. اين آفت در ديگر نقاط دنيا 4-1 نسل در سال دارد.
.کنترل:
.کنترل زراعي
در شهرستانهاي اردبيل در سالهائي که قيمت محصول ارزان و هزينه هاي زراعي برابر قيمت فروش محصول است سيب زميني در مزرعه رها شده و يا با دقت جمع آوري نمي گردند. بقاياي غده هاي سيب زميني در بهار آينده جوانه زده و سبز مي شود و چنانچه قبل از تخم ريزي سوسکها، کنده و معدوم نگردد، کانون نشو و نماي آفت مي شود. اما در سالهائي که قيمت سيب زميني گران است کشاورز به منظور سود زراعي بيشتر تا چند سال پي در پي در يک زمين، سيب زميني مي کارد و چون گياه سودآور ديگري هم طراز سيب زميني در منطقه وجود ندارد تناوب زراعي رعايت نمي شود. در نتيجه خسارت آفات بالا مي رود. بنابراين جمع آوري و حذف بقاياي آلوده و تناوب زراعي در امر مبارزه بسيار مهم مي باشد.
.کنترل شيميايي
1) فوزالن(زولون) EC 35% و 2ليتر در هکتار
2) اندوسولفان(تيودان) EC35% و 2- 1ليتر درهکتار
3) تيوديکارب(لاروين) DF 80% يک کيلوگرم در هکتار
نام عمومي:Colorado Potato beetle
اين آفت بومي کشور آمريکا مي باشد و سالها قبل در شيب شرقي سلسله جبال راکي Rocky روي گياه بومي buffalo-fur با نام علمي Solanum rostratum زندگي مي کرده است. ولي از سال ???? به بعد که زراعت سيب زميني در آمريکا رواج يافت آفت سيب زميني گرديد و سوسک تمايلي به تغذيه و تخمريزي روي گياه هرز ميزبان نشان نداد. در سال ???? همراه با غده هاي آلوده به اروپا آورده شد. سپس در سال ???? در شهر بردو فرانسه حالت طغياني به خود گرفت و بعد از چندين سال قسمتهاي زيادي از اروپاي مرکزي و شرق اروپا را مورد تهاجم قرار داد. در ايران سوسک کلرادو براي اولين بار در شهرستان ارديبل در سال ???? گزارش گرديد. در آن سال زراعتهاي سيب زميني در سطح ? هزار هکتار سمپاشي شد. سوسک کلرادو طالب آب و هواي معتدل و زمستان سرد است.
حرارت بالاتر از ?/?? درجه سانتي گراد براي نشو و نماي سوسک مؤثر شناخته شده است. تخم در حرارت کمتر از ?? درجه سانتيگراد تفريخ نمي شود و حرارت بالاتر از ?? درجه سانتي گراد تخم و لاروها را مي کشد و سوسکها براي فرار از گرما به داخل خاک پناهنده مي شوند. اين آفت علاوه بر سيب زميني روي گوجه فرنگي، بادمجان، توتون، فلفل فرنگي و عده زيادي از گياهان هرز مي تواند تغذيه کند.
? زيست شناسي:
زمستان را به صورت حشره کامل در داخل خاک و در اعماق مختلف آن سپري مي کند. در اوايل بهار که حرارت خاک در بستر سوسک به حدود ?? درجه سانتي گراد رسيد از محلهاي زمستان گذران خارج و شروع به فعاليت مي کند. در شهرستان اردبيل خروج سوسکهاي زمستانه معمولاً از اواخر فروردين تا اوايل ارديبهشت ماه مي باشد.
سوسکها در ابتداي خروج ?-? روز در سطح خاک استراحت کرده سپس در هواي گرم و آفتابي شروع به فعاليت و پرواز مي کنند. حشرات کامل بعد از يک تغذيه کافي از جوانه ها و برگها که معمولاً چند روز طول مي کشد در ساعات گرم و آفتابي روز به جفت گيري پرداخته،سپس حشره ماده تخمهاي خود را در دستجات ??-?? تائي در سطح زيرين برگها قرار مي دهد. يک سوسک زمستانه ممکن است تا ???? عدد نيز تخم بگذارد. تخمها در حرارت ??-?? درجه سانتي گراد طي ?-? روز و در حرارت پائين تر طي 3-2 هفته تفريخ مي شوند و در حرارت بالاتر از 35 درجه خشک شده و نازا مي شوند. اين حشره داراي 4 سن لاروي است و تا ابتداي شفيره شدن 4 نوبت پوست عوض مي کند. دورة لاروي حدود 15روز طول کشيده و سپس لارو در داخل خاک در گهوارة گلي و در عمق 10-3سانتي متري تبديل به شفيره مي شود. شفيرگي حدود20روز به طول مي انجامد. نسل اول اين آفت حدود 15 روز به طول مي انجامد. در اردبيل سوسکهاي نسل اول از دهة اول تير ماه به بعد از شفيره خارج و در ساعات گرم روز به تدريج در خاک ديده مي شوند. قسمت عمده اي از جمعيت سوسکهاي نسل اول به زير خاک رفته و در عمق 25-10 سانتي متري يا بيشتر، دورة استراحت دراز مدت 3-1ساله را مي گذرانند.
اما عده اي نيز به دورة استراحت نرفته و در سطح زراعت باقي مانده، جفت گيري و تخم ريزي مي نمايند و نسل دوم آفت را مي سازند. طرز تغذيه و رشد و نمو افراد نسل دوم مشابه با نسل اول آفت مي باشد و حشرات کامل در اواخر تابستان و اوايل پائيز به دياپوز رفته و همان گونه زمستان را در درون خاک سپري مي کنند. اين آفت در ديگر نقاط دنيا 4-1 نسل در سال دارد.
.کنترل:
.کنترل زراعي
در شهرستانهاي اردبيل در سالهائي که قيمت محصول ارزان و هزينه هاي زراعي برابر قيمت فروش محصول است سيب زميني در مزرعه رها شده و يا با دقت جمع آوري نمي گردند. بقاياي غده هاي سيب زميني در بهار آينده جوانه زده و سبز مي شود و چنانچه قبل از تخم ريزي سوسکها، کنده و معدوم نگردد، کانون نشو و نماي آفت مي شود. اما در سالهائي که قيمت سيب زميني گران است کشاورز به منظور سود زراعي بيشتر تا چند سال پي در پي در يک زمين، سيب زميني مي کارد و چون گياه سودآور ديگري هم طراز سيب زميني در منطقه وجود ندارد تناوب زراعي رعايت نمي شود. در نتيجه خسارت آفات بالا مي رود. بنابراين جمع آوري و حذف بقاياي آلوده و تناوب زراعي در امر مبارزه بسيار مهم مي باشد.
.کنترل شيميايي
1) فوزالن(زولون) EC 35% و 2ليتر در هکتار
2) اندوسولفان(تيودان) EC35% و 2- 1ليتر درهکتار
3) تيوديکارب(لاروين) DF 80% يک کيلوگرم در هکتار