الرئيسية
اف
– 14 از نخستین مراحل ورود به خدمت، ابتدا در نیروی دریایی ایالات متحده
آمریکا و سپس در نیروی هوایی حکومت پیشین ایران، همواره بحث انگیز و جنجال
آفرین بود. زمانی که در گرماگرم جنگ سرد، در سال 1976، یک فروند از آن در
دریای شمال سقوط کرد، اتحاد شوروی از یک سو تمامی توان خود را به کار گرفت
تا لاشه ی اف –14 را بیابد و به اسرار مگوی این پیشرفته ترین شکاری جهان
پی ببرد، و از سوی دیگر آمریکا و متحدانش به هر دری زدند تا هواپیمای
سرنگون شده را زودتر از رقیب از میان آبهای سرد و عمیق بیرون بکشند و
نگذارند راز این هواپیمای اسرار آمیز برای دشمن آن زمان بر ملا شود.
فروش
اف – 14 به ایران هم همواره موضوع مباحثات فراوان بود. اما در درون
نهادهای نظامی آمریکا نیز، اف – 14 سالها از لحاظ بهای گزاف خرید و
نگهداری، پیچیدگی، کارایی رزمی و ملاحظات امنیتی، خبر ساز بود. آنچه در آن
تردید نمی توان داشت اما آن است که تامکت در عصر خود همتا و رقیبی نداشت.
اف
– 14 از نخستین مراحل ورود به خدمت، ابتدا در نیروی دریایی ایالات متحده
آمریکا و سپس در نیروی هوایی حکومت پیشین ایران، همواره بحث انگیز و جنجال
آفرین بود.
آغاز کار
در
دهه 1960 میلادی، نیروی دریایی آمریکا در صدد به خدمت گرفتن جنگنده جدیدی
بود که بتواند ناوگان های رزمی آن کشور را در برابر حملات هواپیماهای دشمن
محافظت کند. این نیاز بخصوص در پی ناکامی دو طرح پیشنهادی، بیشتر حس می
شد: نخست، طرح شرکت داگلاس موسوم به میسیلیر که تنها یک سکوی پرتاب موشک
های هوا به هوا شمرده می شد، و دوم، طرح شرکت جنرال داینامیکز که مدل
تغییر یافته ای از جنگنده ی اف – 111 نیروی هوایی بود.
وزارت
نیروی دریایی آمریکا هیچیک از این دو طرح را نپسندید. در دهه 1960 میلادی،
اعلامیه شرح نیاز نیروی دریایی آمریکا منتشر شد، مبنی بر به کار گرفتن
جنگنده ای که قادر به کسب و تضمین برتری هوایی در طول دهه 1980 باشد. شرکت
گرومن که پیشتر هم هواپیماهای موفقی برای نیروی دریایی ساخته بود، طرحی را
ارائه کرد که در نهایت به اف – 14 بدل شد.
توانایی جستجو و درگیری
چندگانه هدف، قابلیت ردگیری حین جستجو و گزینش اولویت هدف با کامپیوتر، در
زمان خود از ای دبلیو جی – 9 تها سیستم جنگ افزار هوابرد جهان را پدید
آورد...
در اعلامیه شرح نیاز نیروی دریایی، نوعی سیستم
جنگ افزار هوابرد در نظر گرفته شده بود که نه تنها قابلیت رهگیری و انهدام
هواپیماهای شکاری آن زمان بلوک شرق، از قبیل میگ 23 و 25 ، و سوخوی 17 و
19 را داشته باشد، بلکه بتواند از پس موشک های دوربرد هوا به هوا، موشک
های دریا به دریا و زیرسطح به سطح روسی همچون استایکس و شدوک، بمب افکن
های دوربرد حامل موشک های هوا به سطح فراصوت، و نیز خود آن موشک ها برآید.
هواپیمای مورد نظر همچنین باید در نبرد نزدیک هوایی نیز کارآمد می بود.
سرنوشت
نبرد هوایی هرچند ممکن است با تک شلیک یک موشک – در پی قفل شدن رادار بر
روی هدف و مانوری برای ورود به حوزه تیررس موشک – تعیین شود، اما این حالت
تنها در صورت بهره گیری از امتیاز غافلگیری است که رخ می دهد. در حالتی که
هواپیماهای متخاصم از وجود یکدیگر آگاه باشند و هیچیک هم راه فرار در پیش
نگیرند، موقعیت به یک نبرد تعاقبی، یا جنگ و گریز، بدل می شود. در تعیین
نتیجه چنین نبردی به فرض برابر بودن جنگ افزارهای دو طرف، اهمیت نخست را
توانایی مانور دارد.
بالهای با زاویه ی متغیر
نیاز
به هواپیمایی که در سرعت های زیاد و کم، و نیز در ارتفاع های بالا و پایین
به طور یکسان کارآیی داشته باشد، نهایتاً به بهره گیری از بالهایی با
زاویه تغییرپذیر منجر شد.
آزمایش بر روی بالهای متغیر از پیش از
جنگ اول جهانی آغاز شده بود. در جنگ دوم، آلمان و بریتانیا نیز آزمایشهایی
در این زمینه انجام دادند. در سال 1951 این اندیشه با ساخت هواپیمای بل
اکس – 5 به واقعیت درآمد. یک سال بعد، شرکت مهندسی گرومن، هواپیمای اکس –
اف – 10 – اف را که دومین هواپیمای آزمایشی آمریکا با بالهای متغیر بود به
پرواز درآورد.
آزمایش بر روی بالهای متغیر از پیش از جنگ اول
جهانی آغاز شده بود. در جنگ دوم، آلمان و بریتانیا نیز آزمایشهایی در این
زمینه انجام دادند. در سال 1951 این اندیشه با ساخت هواپیمای بل اکس – 5
به واقعیت درآمد. یک سال بعد، شرکت مهندسی گرومن، هواپیمای اکس – اف – 10
– اف را که دومین هواپیمای آزمایشی آمریکا با بالهای متغیر بود به پرواز
درآورد.
. به نوشته سرگرد فرهاد نصیرخانی در سایت IIAF ، عراق از
سال 1970 گرم مذاکره با فرانسه بود تا هواپیمای میراژ اف – 1 را به کار
گیرد، و این نیز عامل دیگری در گزینش اف – 14 از سوی ایران بود
مشخصات فنی
نوک به نوک بال (در حالت باز): 19.45 متر
نوک به نوک بال (در حالت جمع): 11.56 متر
طول: 19 متر
بلندی: 4.88 متر
حداکثر سرعت: ماخ 2.34 (2517 کیلومتر بر ساعت)
وزن خالی: 17830 کیلوگرم
حداکثر وزن: 33724 کیلوگرم
پیشرانه:دو موتور توربوفن «پرت اند ویتنی تی اف-30-پی- 414» با پس سوز
کشش: 14 هزار پوند بر هر موتور
کشش با پس سوز: 20900 پوند بر هر موتور
– 14 از نخستین مراحل ورود به خدمت، ابتدا در نیروی دریایی ایالات متحده
آمریکا و سپس در نیروی هوایی حکومت پیشین ایران، همواره بحث انگیز و جنجال
آفرین بود. زمانی که در گرماگرم جنگ سرد، در سال 1976، یک فروند از آن در
دریای شمال سقوط کرد، اتحاد شوروی از یک سو تمامی توان خود را به کار گرفت
تا لاشه ی اف –14 را بیابد و به اسرار مگوی این پیشرفته ترین شکاری جهان
پی ببرد، و از سوی دیگر آمریکا و متحدانش به هر دری زدند تا هواپیمای
سرنگون شده را زودتر از رقیب از میان آبهای سرد و عمیق بیرون بکشند و
نگذارند راز این هواپیمای اسرار آمیز برای دشمن آن زمان بر ملا شود.
فروش
اف – 14 به ایران هم همواره موضوع مباحثات فراوان بود. اما در درون
نهادهای نظامی آمریکا نیز، اف – 14 سالها از لحاظ بهای گزاف خرید و
نگهداری، پیچیدگی، کارایی رزمی و ملاحظات امنیتی، خبر ساز بود. آنچه در آن
تردید نمی توان داشت اما آن است که تامکت در عصر خود همتا و رقیبی نداشت.
اف
– 14 از نخستین مراحل ورود به خدمت، ابتدا در نیروی دریایی ایالات متحده
آمریکا و سپس در نیروی هوایی حکومت پیشین ایران، همواره بحث انگیز و جنجال
آفرین بود.
آغاز کار
در
دهه 1960 میلادی، نیروی دریایی آمریکا در صدد به خدمت گرفتن جنگنده جدیدی
بود که بتواند ناوگان های رزمی آن کشور را در برابر حملات هواپیماهای دشمن
محافظت کند. این نیاز بخصوص در پی ناکامی دو طرح پیشنهادی، بیشتر حس می
شد: نخست، طرح شرکت داگلاس موسوم به میسیلیر که تنها یک سکوی پرتاب موشک
های هوا به هوا شمرده می شد، و دوم، طرح شرکت جنرال داینامیکز که مدل
تغییر یافته ای از جنگنده ی اف – 111 نیروی هوایی بود.
وزارت
نیروی دریایی آمریکا هیچیک از این دو طرح را نپسندید. در دهه 1960 میلادی،
اعلامیه شرح نیاز نیروی دریایی آمریکا منتشر شد، مبنی بر به کار گرفتن
جنگنده ای که قادر به کسب و تضمین برتری هوایی در طول دهه 1980 باشد. شرکت
گرومن که پیشتر هم هواپیماهای موفقی برای نیروی دریایی ساخته بود، طرحی را
ارائه کرد که در نهایت به اف – 14 بدل شد.
توانایی جستجو و درگیری
چندگانه هدف، قابلیت ردگیری حین جستجو و گزینش اولویت هدف با کامپیوتر، در
زمان خود از ای دبلیو جی – 9 تها سیستم جنگ افزار هوابرد جهان را پدید
آورد...
در اعلامیه شرح نیاز نیروی دریایی، نوعی سیستم
جنگ افزار هوابرد در نظر گرفته شده بود که نه تنها قابلیت رهگیری و انهدام
هواپیماهای شکاری آن زمان بلوک شرق، از قبیل میگ 23 و 25 ، و سوخوی 17 و
19 را داشته باشد، بلکه بتواند از پس موشک های دوربرد هوا به هوا، موشک
های دریا به دریا و زیرسطح به سطح روسی همچون استایکس و شدوک، بمب افکن
های دوربرد حامل موشک های هوا به سطح فراصوت، و نیز خود آن موشک ها برآید.
هواپیمای مورد نظر همچنین باید در نبرد نزدیک هوایی نیز کارآمد می بود.
سرنوشت
نبرد هوایی هرچند ممکن است با تک شلیک یک موشک – در پی قفل شدن رادار بر
روی هدف و مانوری برای ورود به حوزه تیررس موشک – تعیین شود، اما این حالت
تنها در صورت بهره گیری از امتیاز غافلگیری است که رخ می دهد. در حالتی که
هواپیماهای متخاصم از وجود یکدیگر آگاه باشند و هیچیک هم راه فرار در پیش
نگیرند، موقعیت به یک نبرد تعاقبی، یا جنگ و گریز، بدل می شود. در تعیین
نتیجه چنین نبردی به فرض برابر بودن جنگ افزارهای دو طرف، اهمیت نخست را
توانایی مانور دارد.
بالهای با زاویه ی متغیر
نیاز
به هواپیمایی که در سرعت های زیاد و کم، و نیز در ارتفاع های بالا و پایین
به طور یکسان کارآیی داشته باشد، نهایتاً به بهره گیری از بالهایی با
زاویه تغییرپذیر منجر شد.
آزمایش بر روی بالهای متغیر از پیش از
جنگ اول جهانی آغاز شده بود. در جنگ دوم، آلمان و بریتانیا نیز آزمایشهایی
در این زمینه انجام دادند. در سال 1951 این اندیشه با ساخت هواپیمای بل
اکس – 5 به واقعیت درآمد. یک سال بعد، شرکت مهندسی گرومن، هواپیمای اکس –
اف – 10 – اف را که دومین هواپیمای آزمایشی آمریکا با بالهای متغیر بود به
پرواز درآورد.
آزمایش بر روی بالهای متغیر از پیش از جنگ اول
جهانی آغاز شده بود. در جنگ دوم، آلمان و بریتانیا نیز آزمایشهایی در این
زمینه انجام دادند. در سال 1951 این اندیشه با ساخت هواپیمای بل اکس – 5
به واقعیت درآمد. یک سال بعد، شرکت مهندسی گرومن، هواپیمای اکس – اف – 10
– اف را که دومین هواپیمای آزمایشی آمریکا با بالهای متغیر بود به پرواز
درآورد.
. به نوشته سرگرد فرهاد نصیرخانی در سایت IIAF ، عراق از
سال 1970 گرم مذاکره با فرانسه بود تا هواپیمای میراژ اف – 1 را به کار
گیرد، و این نیز عامل دیگری در گزینش اف – 14 از سوی ایران بود
مشخصات فنی
نوک به نوک بال (در حالت باز): 19.45 متر
نوک به نوک بال (در حالت جمع): 11.56 متر
طول: 19 متر
بلندی: 4.88 متر
حداکثر سرعت: ماخ 2.34 (2517 کیلومتر بر ساعت)
وزن خالی: 17830 کیلوگرم
حداکثر وزن: 33724 کیلوگرم
پیشرانه:دو موتور توربوفن «پرت اند ویتنی تی اف-30-پی- 414» با پس سوز
کشش: 14 هزار پوند بر هر موتور
کشش با پس سوز: 20900 پوند بر هر موتور