از
911 میراث جهانی، سهم ایران 12 مورد است. اغلب آثار ثبت شده ایرانی ارزش
تاریخی و فرهنگی دارند و اغلب کلید مهمی در هنر معماری محسوب می*شوند.
بیشترین میراث جهانی ایران در استان فارس قرار گرفته*اند.
تخت جمشید،* فارس
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 1979/
1358. داریوش اول در سال 518 قبل از میلاد مسیح تخت جمشید را بنا گذاشت.
تخت جمشید یا پرسپولیس، پایتخت هخامنشیان بود. اهمیت و کیفیت آنچه از تخت
جمشید به جا مانده،* این اثر را در لیست میراث جهانی قرار داده است.
بم و فضای فرهنگی آن،* کرمان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2004/
1385 (در لیست میراث جهانی در خطر قرار گرفته است). بم در محیطی بیابانی
قرار گرفته است و در اصل به زمان هخامنشیان (قرن*های 4 تا 6 قبل از میلاد
مسیح) برمی*گردد. دوران طلایی آن بین قرن*های 7 و 11 میلادی بود که در
مسیر راه*های مهم قرار داشت و به تولید پوشاک ابریشم و کتان مشهور بود.
پاسارگاد،* فارس
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2004/
1383. پاسارگاد اولین پایتخت دودمانی هخامنشیان بود که در قرن 6 قبل از
میلاد توسط کوروش کبیر در پارس، سرزمین پارسیان بنا نهاده شد. کاخ*ها،
باغ*ها و آرامگاه کوروش،* نشان از تمدن استثنایی پارس*ها و هنر و معماری
هخامنشیان دارند.
گنبد سلطانیه،* زنجان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2005/
1384. مقبره اولجایتو در شهر سلطانیه در فاصله سال*های 1302 تا 1312 ساخته
شده است. سلطانیه پایتخت سلسله ایلخانیان بود که توسط مغول*ها پایه*گذاری
شد. این اثر از کلیدهای مهم رشد معماری اسلامی به حساب می آید.
بیستون، کرمانشاه
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2006/
1385. از آثار مهم بیستون،* نقش برجسته داریوش بزرگ است که یک کمان را به
نشانه حاکمیت در دست دارد و شورشیان را به بند کشیده است. زیر نقش برجسته،
در 1200 خط، داستان این واقعه و نیز اسامی شورشیان و حامیان شرح داده شده
است.
مجموعه آثار رهبانی ارامنه در ایران،* شمال غرب ایران
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2008/
1387. این مجموعه، سه کلیسای مسیحی ارامنه به نام*های سنت تادئوس،* سنت
استپانوس و زور زور را شامل می*شود. این سه کلیسا که قدیمی*ترین آن*ها
(سنت تادئوس یا قره کلیسا) به قرن 7 برمی*گردد،* کلیدهای معماری ارمنی و
یادبود تزیینات سنتی آن*ها هستند.
سازه*های آبی شوشتر، خوزستان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2009/
1388. سازه*های آبی یا سیستم*های هیدرولیکی باستانی شوشتر به دوران داریوش
بزرگ در قرن 5 قبل از میلاد برمی*گردد و از آن به عنوان بزرگ*ترین مجموعه
صنعتی قبل از انقلاب صنعتی یاد می*شود: مجموعه*ای از کانال*های آبی و
آسیاب*ها برای استفاده از آب.
بقعه و خانگاه شیخ صفی*الدین،* اردبیل
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2010/
1389. ساخت بقعه و خانقاه شیخ صفی*الدین بین اوایل قرن 16 و اواخر قرن 18
بوده است و بر اساس سنت صوفیان و اشکال سنتی معماری ایرانی ساخته شده است.
ویژگی آن، *استفاده بهینه و حداکثری از فضای ممکن برای فعالیت*های گوناگون
است.
مجموعه بازار تاریخی تبریز، آذربایجان شرقی
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2010/
1389. بازار تاریخی تبریز یکی از اماکن مهم خرید و فروش روی جاده ابریشم و
در نتیجه مرکز مهم تبادل فرهنگی محسوب می*شده است. بازار تبریز ترکیبی از
سازه*های خشتی، بازارهای سرپوشیده و فضاهای بسته برای فعالیت*های گوناگون
است.
میدان نقش*جهان،* اصفهان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی:* 1979/
1358. این میدان توسط شاه عباس صفوی در قرن 17 میلادی ساخته شده است و روی
تمامی ضلع*های خود، ساختمان*های تاریخی را جای داده است:* مسجد شیخ
لطف*الهخ، مسجد شاه (که امروزه مسجد امام نامیده می*شود)، بازار قیصریه و
کاخ عالی*قاپو*
چغازنبیل، خوزستان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 1979/
1358. خرابه*های شهر مقدس پادشاهی ایلام که با سه دیواربزرگ هم*مرکز احاطه
شده، در چغازنبیل در نزدیکی شوش، خوزستان کشف شدند. هزاران آجر استفاده
نشده در اطراف،* نشان می*دهد ساخت این شهر که 1250 سال قبل از میلاد مسیح
آغاز شده، نیمه*تمام مانده است.
تخت سلیمان،* آذربایجان غربی
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2003/
1382. تخت سلیمان در دره*ای در منطقه کوه*های آتشفشانی شمال غرب ایران بنا
شده است و شامل آتشکده زرتشتیان (که در قرن 13 میلادی بازسازی شده) و
معبدی از دوره ساسانیان که به آناهیتا معروف است،* می*شود.
911 میراث جهانی، سهم ایران 12 مورد است. اغلب آثار ثبت شده ایرانی ارزش
تاریخی و فرهنگی دارند و اغلب کلید مهمی در هنر معماری محسوب می*شوند.
بیشترین میراث جهانی ایران در استان فارس قرار گرفته*اند.
تخت جمشید،* فارس
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 1979/
1358. داریوش اول در سال 518 قبل از میلاد مسیح تخت جمشید را بنا گذاشت.
تخت جمشید یا پرسپولیس، پایتخت هخامنشیان بود. اهمیت و کیفیت آنچه از تخت
جمشید به جا مانده،* این اثر را در لیست میراث جهانی قرار داده است.
بم و فضای فرهنگی آن،* کرمان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2004/
1385 (در لیست میراث جهانی در خطر قرار گرفته است). بم در محیطی بیابانی
قرار گرفته است و در اصل به زمان هخامنشیان (قرن*های 4 تا 6 قبل از میلاد
مسیح) برمی*گردد. دوران طلایی آن بین قرن*های 7 و 11 میلادی بود که در
مسیر راه*های مهم قرار داشت و به تولید پوشاک ابریشم و کتان مشهور بود.
پاسارگاد،* فارس
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2004/
1383. پاسارگاد اولین پایتخت دودمانی هخامنشیان بود که در قرن 6 قبل از
میلاد توسط کوروش کبیر در پارس، سرزمین پارسیان بنا نهاده شد. کاخ*ها،
باغ*ها و آرامگاه کوروش،* نشان از تمدن استثنایی پارس*ها و هنر و معماری
هخامنشیان دارند.
گنبد سلطانیه،* زنجان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2005/
1384. مقبره اولجایتو در شهر سلطانیه در فاصله سال*های 1302 تا 1312 ساخته
شده است. سلطانیه پایتخت سلسله ایلخانیان بود که توسط مغول*ها پایه*گذاری
شد. این اثر از کلیدهای مهم رشد معماری اسلامی به حساب می آید.
بیستون، کرمانشاه
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2006/
1385. از آثار مهم بیستون،* نقش برجسته داریوش بزرگ است که یک کمان را به
نشانه حاکمیت در دست دارد و شورشیان را به بند کشیده است. زیر نقش برجسته،
در 1200 خط، داستان این واقعه و نیز اسامی شورشیان و حامیان شرح داده شده
است.
مجموعه آثار رهبانی ارامنه در ایران،* شمال غرب ایران
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2008/
1387. این مجموعه، سه کلیسای مسیحی ارامنه به نام*های سنت تادئوس،* سنت
استپانوس و زور زور را شامل می*شود. این سه کلیسا که قدیمی*ترین آن*ها
(سنت تادئوس یا قره کلیسا) به قرن 7 برمی*گردد،* کلیدهای معماری ارمنی و
یادبود تزیینات سنتی آن*ها هستند.
سازه*های آبی شوشتر، خوزستان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2009/
1388. سازه*های آبی یا سیستم*های هیدرولیکی باستانی شوشتر به دوران داریوش
بزرگ در قرن 5 قبل از میلاد برمی*گردد و از آن به عنوان بزرگ*ترین مجموعه
صنعتی قبل از انقلاب صنعتی یاد می*شود: مجموعه*ای از کانال*های آبی و
آسیاب*ها برای استفاده از آب.
بقعه و خانگاه شیخ صفی*الدین،* اردبیل
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2010/
1389. ساخت بقعه و خانقاه شیخ صفی*الدین بین اوایل قرن 16 و اواخر قرن 18
بوده است و بر اساس سنت صوفیان و اشکال سنتی معماری ایرانی ساخته شده است.
ویژگی آن، *استفاده بهینه و حداکثری از فضای ممکن برای فعالیت*های گوناگون
است.
مجموعه بازار تاریخی تبریز، آذربایجان شرقی
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2010/
1389. بازار تاریخی تبریز یکی از اماکن مهم خرید و فروش روی جاده ابریشم و
در نتیجه مرکز مهم تبادل فرهنگی محسوب می*شده است. بازار تبریز ترکیبی از
سازه*های خشتی، بازارهای سرپوشیده و فضاهای بسته برای فعالیت*های گوناگون
است.
میدان نقش*جهان،* اصفهان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی:* 1979/
1358. این میدان توسط شاه عباس صفوی در قرن 17 میلادی ساخته شده است و روی
تمامی ضلع*های خود، ساختمان*های تاریخی را جای داده است:* مسجد شیخ
لطف*الهخ، مسجد شاه (که امروزه مسجد امام نامیده می*شود)، بازار قیصریه و
کاخ عالی*قاپو*
چغازنبیل، خوزستان
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 1979/
1358. خرابه*های شهر مقدس پادشاهی ایلام که با سه دیواربزرگ هم*مرکز احاطه
شده، در چغازنبیل در نزدیکی شوش، خوزستان کشف شدند. هزاران آجر استفاده
نشده در اطراف،* نشان می*دهد ساخت این شهر که 1250 سال قبل از میلاد مسیح
آغاز شده، نیمه*تمام مانده است.
تخت سلیمان،* آذربایجان غربی
سال ثبت به عنوان میراث جهانی: 2003/
1382. تخت سلیمان در دره*ای در منطقه کوه*های آتشفشانی شمال غرب ایران بنا
شده است و شامل آتشکده زرتشتیان (که در قرن 13 میلادی بازسازی شده) و
معبدی از دوره ساسانیان که به آناهیتا معروف است،* می*شود.